 |
ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΑΡΗΣ |
 |
|
|
|
| Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΑΡΗΣ |
 Ο Αρης είναι ο τέταρτος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος, κατά τη σειρά αποστάσεως από τον Ηλιο, με τροχιά εξωτερική αμέσως μετά την τροχιά της Γης. Στον ουράνιο θόλο φαίνεται σαν αστέρας κοκκινωπός, γι?αυτό και αποκαλείται "ερυθρός" πλανήτης. Η λαμπρότητά του, με ευνοϊκές καιρικές συνθήκες, πλησιάζει το μέγεθος -2,8. Η μέση απόσταση από τον Ηλιο φτάνει τα 227,8 εκατομμύρια χιλιόμετρα με περιήλιο σε απόσταση 207εκατομμύρια χλμ, και αφήλιο στα 249 εκατομμύρια χλμ. Οταν βρίσκεται σε αντίθεση με τον Ηλιο, φτάνει πολύ κοντά στη Γη. Κατά τις μεγάλες "αντιθέσεις" στις 2 Σεπτεμβρίου 1877 και στις 6 Αυγούστου 1892, βρισκόταν σε απόσταση 56 εκατομμυρίων χλμ από τη Γη, και είχε αποκτήσει λαμπρότητα λίγο μικρότερη από της Αφροδίτης. Η μέγιστη απόστασή του από τη Γη φτάνει τα 440 εκατομμύρια χλμ. Ο πλανήτης παρουσιάζει σχήμα ελαφρώς ελλειψοειδές, πεπλατυσμένο στούς πόλους κατά 1/192 της ισημερινής διαμέτρου. Ο Αρης είναι μικρότερος από τη Γη, με μία μάζα γύρω στο 1/10 της γήινης. Η περιστροφή του γύρο από τον Ηλιο διαρκεί ~1,88 χρόνια ή 686 ημέρες 23 ώρες και 31 γήινα λεπτά ή 670 αρειανές ημέρες. Από την αρχή του 19ου αιώνα ήταν γνωστό ότι ο Αρης περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του σε 24:37':22'':65, και ο άξονάς του σχηματίζει γωνία ~24ψ με το επίπεδο της τροχιάς του, πράγμα που οδήγησε πολλούς στο συμπέρασμα ότι θα είχε και ανάλογες εποχές με την Γη. Η διάμετρός του είναι περίπου 6900 χιλιόμετρα, σχεδόν το μισό της διαμέτρου της Γης. Η μέση ταχύτητα της ελλειπτικής τροχιάς του Αρη είναι ~24 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο. Η πυκνότητά του είναι μικρότερη της Γης, γι?αυτό και το πεδίο βαρύτητας είναι τρεις φορές ασθενέστερο από αυτό της Γης. Ενας άνθρωπος για παράδειγμα, που ζυγίζει 75 κιλά, στον Αρη θα ζύγιζε μόνο 25. |
| Στους πόλους ο Αρης είναι καλυμμένος από πάγους, που αν έλυωναν, το νερό θ?απλώνοταν ομοιόμορφα σε όλη την επιφάνειά του, με βάθος που θα έφτανε τα 10 μέτρα. Οι πάγοι εμφανίζουν κλιμακωτή διαστρωμάτωση, πράγμα που σημαίνει την κατα περιόδους αύξηση της θερμοκρασίας. Οι πρώτοι υπολογισμοί αναφέρονταν σε ένα πάχος πάγου ή χιονιού όχι περισσότερο από 30 εκατοστά, με βάση το ποσό της ηλιακής θερμότητος που φτάνει στον πλανήτη και τη γνωστή χαμηλή ατμοσφαιρική πίεση. Το ότι υπάρχουν χιονισμένες εκτάσεις στο Αρη, είναι απόδειξη πως υπάρχει νερό και ατμόσφαιρα. Η υπόλοιπη επιφάνειά του (σύμφωνα και με φωτογραφίες των Mariner 4, Mariner 6 και 7, καθώς και του Mariner 9), αποτελείται από τεράστια ηφαιστειογενή βουνά - όπως το βουνό-ηφαίστειο Ολυμπος που η διάμετρος στη βάση του είναι 550 χιλιόμετρα, στον κύριο κρατήρα είναι 59 χιλιόμετρα, ενώ το ύψος του υπολογίστηκε στα 23 χιλιόμετρα, περίπου τρείς φορές ψηλότερο του Εβερεστ - ξεπερνώντας πολλές φορές τα 25 χιλιόμετρα ύψους, και φαράγγια βάθους 1500 χιλιομέτρων. Υπάρχουν πάρα πολλοί κρατήρες, που δημιουργήθηκαν από την πτώση μετεωριτών, και πεδιάδες, που φαίνεται να σχηματίσθηκαν κάποτε από τρεχούμενο νερό. Το σημερινό κλίμα του Αρη θα πρέπει να ήταν πολύ διαφορετικό στο παρελθόν. Η ατμόσφαιρά του είναι πολύ λεπτή, με πάχος 100 ως 200 χιλιόμετρα. Αποτελείται κυρίως από διοξείδιο του Ανθρακα (διπλάσια ποσότητα από αυτήν της Γης), Αργόν, μικρές ποσότητες υδρατμών (5%), κι 1% οξυγόνο. Η ατμοσφαιρική πίεση στην επιφάνειά του μόλις φτάνει τα δύο εκατοστά της γήινης, ή διαφορετικά, τα 8mbar στην επιφάνεια του Αρη, αντιστοιχούν σε γήινες πιέσεις στρατοσφαιρικού ύψους άνω των 30 χιλιομέτρων. Η θερμοκρασία στην επιφάνεια του πλανήτη φτάνει τους -100C κατά τη διάρκει της νύχτας, και τους +5 κατα τη διάρκεια της ημέρας. Τις θερινές περιόδους του πλανήτη η θερμοκρασία στον ισημερινό φτάνει τους +20C. Οταν πλησιάζει το περιήλιον της τροχιάς του, βίαιες αμμοθύελλες καλύπτουν σχεδόν ολόκληρη την επιφάνειά του. |
| Ο Αρης είναι ο μόνος πλανήτης στο ηλιακό μας σύστημα, που εμφανίζει τόσες ομοιότητες με την Γή, αλλά για την ώρα διατηρεί τα περισσότερα μυστικά του απροσπέλαστα, εξάπτοντας την φαντασία των οραματιστών. Οι εκατοντάδες κοιλάδες του, ηλικίας αρκετών δισεκατομμυρίων ετών, φανερώνουν ότι υπήρξε μια περίοδος κατά την οποία οι συνθήκες ήταν ήπιες, ανάλογες με της Γης. Μερικές αρχέγονες κοιλάδες φαίνονται διαβρωμένες από τις βροχές, άλλες προδίδουν διαμόρφωση από σεισμογενείς δραστηριότητες και άλλες αποκαλύπτουν τη δράση κατακλυσμιαίων πλημμυρών, που μετέβαλαν την όψη του πλανήτη. Ποτάμια, ακολουθούσαν κοίτες εκατοντάδων χιλιομέτρων, καταλήγοντας σε βαθύπεδα διαμέτρου μεγαλύτερης των χιλίων χιλιομέτρων, που αποτελούν πλέον ερήμους. Τεράστιοι σε μέγεθος καταρράκτες κατέληγαν στα βαθύπεδα, ενώ ωκεανοί βάθους ίσως και χιλίων μέτρων διαμόρφωσαν ακτές που τώρα μόλις διακρίνονται. Κάτι όμως δεν εξελίχθηκε ομαλά στον Αρη πριν από 3,8 δισεκατομμύρια χρόνια και ο πλανήτης έχασε την φιλόξενη ίσως μορφή του. |
| Στις 6 Αυγούστου του 1996, η NASA ανακοίνωσε ότι μία ομάδα ερευνητών του Διαστημικού Κέντρου Johnson του Houston, σε συνδυασμό με όμιλο επιστημόνων του Πανεπιστημίου του Stanford του Palo Alto, είχαν εντοπίσει στοιχεία που οδηγούσαν στο συμπέρασμα της ύπαρξης πρωτόγονων μορφών ζωής στον Αρη, πριν από 3,8 δισεκατομμύρια χρόνια, χάρη στη μελέτη ενός μετεωρίτη, του ALH 84001, από τον "ερυθρό" πλανήτη που είχε βρεθεί στην Ανταρκτική το 1984. Μέσα στο πέτρωμά του εντοπίσθηκε απολιθωμένη βακτηριδιακή μορφή. Η ύπαρξη του μετεωρίτη αυτού κρατήθηκε μυστική από την NASA μέχρι σήμερα. Τα βακτηρίδια είναι μορφές ζωής, και είναι ανθεκτικά στις διαστημικές συνθήκες. Μία βιώσιμη παραλλαγή του Streptococcus mitis περισυλλέχθηκε έπειτα από 2 χρόνια έκθεσης σε συνθήκες όμοιες μ?αυτές που επικρατούν στην επιφάνεια της Σελήνης. Τα βακτηρίδια μπορούν να μεταφερθούν σε πιέση και θερμοκρασία σχεδόν μηδέν, χωρίς απώλεια βιωσιμότητας. Ακόμη, μπορούν να επιζήσουν σε πίεση τόσο μεγάλη, όσο δέκα τόνοι ανά τετραγωνικό εκατοστό, και μετά από θερμοκρασίες έως 600C ! Διασώθηκαν ακόμη και βακτηρίδια από το εσωτερικό ενός πυρηνικού αντιδραστήρα σε λειτουργία. Επιβιώνουν ακόμη και σε περιβάλλον υψηλής ακτινοβολικής έντασης, πάνω από 1μεγαράντ, ενώ μπορούν να "επισκευάζουν" τον εαυτό τους συνεχώς σε περιβάλλον υψηλών ακτινοβολιών, επισκευάζοντας δεκάδες χιλιάδες ρήγματα στις δομές τους που αποτελούνται από νουκλεϊκό οξύ. Δεν παθαίνουν τίποτε από τη διαστρική υπεριώδη ακτινοβολία, αναπτύσοντας ταχύτατα ένα στρώμα γραφιτοποιημένης ύλης γύρω τους, προστατεύοντας το εσωτερικό τους από την καταστροφή του υπεριώδους φωτός !.. Από το 1960 ως το 1992 η NASA μελετά συστηματικά τον Αρη, στέλνοντας συνολικά 22 σκάφη. Το Mariner 9 και τα Viking 1και 2, έστειλαν 10.000 φωτογραφίες από την επιφάνεια του Αρη. Σε πολλές από αυτές διακρίνεται καθαρά ένα τεράστιο πρόσωπο σκαλισμένο στην επιφάνεια του πλανήτη, ένα κεφάλι με μάλλον ανθρώπινα χαρακτηριστικά, καθώς επίσης και κάποια παράξενα οικοδομήματα μεταξύ των οποίων και πυραμίδες, όμοιες με αυτές της Αιγύπτου. |
| Ενα νέο ρεύμα ερευνητών δημιουργήθηκε, και ξαναέρχεται ο Αρης στο προσκήνιο. Εντοπίστηκαν οι συγκεκριμένες περιοχές από τις οποίες πάρθηκαν οι φωτογραφίες, κι ένα νέο διαστημόπλοιο ετοιμάστηκε για τον Αρη, να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει. Ετσι, το Mars Observer εκτοξεύεται στις 25 Σεπτεμβρίου του 1992, με αποστολή να ερευνήσει εκείνες ακριβώς τις περιοχές, και να στείλει λεπτομερείς φωτογραφίες στη NASA, για περαιτέρω ανάλυση μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών. Η φωτογραφική μηχανή λήψης που χρησιμοποιήθηκε ήταν μεγάλης ακριβείας, τόσο που μπορούσε να διακρίνει μικροπράγματα πάνω στην επιφάνεια του πλανήτη. Φυσικά τίποτε από όλα αυτά δεν έγινε ευρέως γνωστό. Στις 12 Αυγούστου του 1993 άρχισαν να στέλνονται οι πρώτες φωτογραφίες των συγκεκριμένων περιοχών. Ξαφνικά η NASA ανακοινώνει πως δεν κατάφερε να συνεχίσει την επικοινωνία με το διαστημόπλοιο, και πως το σκάφος "εξαφανίσθηκε"(;) Διάφορες ομάδες επιστημόνων και ινστιτούτα ερευνών που συνεργάζονταν ή παρακολουθούσαν το πρόγραμμα της NASA, κατήγγειλαν σε παγκόσμια δίκτυα, ότι μόλις η NASA αρχισε να παίρνει τις πρώτες φωτογραφίες, μετέτρεψε την υπόθεση σε άκρως απόρρητη και επινόησε την βλάβη και την εξαφάνιση του Mars Observer. Η αποστολή χαρακτηρίστηκε "αποτυχία", όμως πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν ότι κάτι ύποπτο συνέβη στην περίπτωση του Mars Observer. Ο επικεφαλής επιστήμονας της ομάδας ερευνών, ο Ρίτσαρντ Χόγκλαντ, κατήγγειλε σε όλα τα τηλεοπτικά κανάλια του κόσμου ότι συγκεκριμένοι κύκλοι της NASA σε συνεργασία με μέλη του επιστημονικού status, διέκοψαν την επαφή με το Mars Observer, γιατί οι πληροφορίες του θα κατέρριπταν ολόκληρο το επιστημονικό κατεστημένο. Ο ίδιος κατήγγειλε ακόμη, ότι υπάρχει μια τιτάνεια πολιτεία στον Αρη, την οποία ανεξήγητα ονόμασε "Κυδωνία", και βοήθησε να παρουσιαστούν στις τηλεοράσεις γραφικές αναπαραστάσεις των κτισμάτων, μέσω Η/Υ. |
| Ο Αρης έχει δύο δορυφόρους, τον Φόβο και τον Δείμο. Είναι και οι δύο μικρότεροι από την Σελήνη, και ανακαλύφθηκαν αντίστοιχα στις 16 και 11 Αυγούστου το 1877, από τον αμερικάνο αστρονόμο Χαλ, με το μεγάλο τηλεσκόπιο του αστεροσκοπείου της Ουάσιγκτον. Οι δύο δορυφόροι έχουν αισθητά κυκλικές τροχιές και δείχνουν πάντα την ίδια πλευρά τους στη Γη. Με βάση τις τροχιακές τους κινήσεις, είναι δυνατο να υπολογιστεί η μάζα του Αρη. Ο Δείμος και ο Φόβος είναι τα μικρότερα ουράνια σώματα του είδους αυτού , σε ολόκληρο το ηλιακό μας σύστημα. Πρόκειται για σχηματισμούς γεμάτους βράχους, διαμέτρου 10-15 χιλιομέτρων, που περιστρέφοναι γύρω από τον Αρη, ο μεν Φόβος σε απόσταση 9 χιλιάδες χιλιόμετρα περίπου, μέσα σε 7,5 ώρες, ο δε Δείμος σε απόσταση 23 χιλιάδες χιλιόμετρα περίπου, σε μία μέρα και 6 ώρες. Ο Φόβος περιστρέφεται γύρω από τον Αρη γρηγορότερα, απ?ότι ο Αρης γύρω από τον άξονά του. |
|
|
|
|
 |
 |
 |
|
|
